ADAMSKI Edward (13.11.1867 – 03.09.1926). Generał brygady Wojska Polskiego.
ADAMSKI Edward, urodzony w Stoczku Węgrowskim. Ukończył sześcioklasowe Rządowe Męskie Gimnazjum Klasyczne w Siedlcach. Następnie podjął naukę w Junkierskiej Szkole Piechoty w Odessie, którą ukończył w 1889 r. w stopniu porucznika. Czynną służbę wojskową rozpoczął w 1884 r. w 133. Symferopolskim Pułku Piechoty 34 DP dyslokowanym w Jekaterynosławiu (dz. Dniepropietrowsk, Ukraina).
W 1893 r. awansowany do stopnia porucznika, w 1900 r. sztabskapitana (kapitan sztabowy), a w 1905 r. kapitana i dowódcy kompanii piechoty. W chwili wybuchu I wojny św. dowódca batalionu piechoty. Walczył w rejonie Dynowa na Podkarpaciu i na Bukowinie. W 1916 r. awansowany do stopnia pułkownika. Służbę w armii imperium rosyjskiego zakończył 18.09.1917 r. Przyjęty do WP, od 30.06.1919 r. w rezerwie oficerskiej, a następnie jako oficer Dowództwa Okręgu Etapów Wołkowysk.
7 VII – 4 XI 1919 r. dowódca Pułku Strzelców Wileńskich (od 15.08.1922 r. 85 Pułk Strzelców Wileńskich) Samoobrony Litwy i Białorusi. Pod jego dowództwem 85. Pułk wszedł w skład III Brygady 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. W pocz. sierpnia 1919 r. dotarł ze swoim pułkiem do Słucka a następnie osiągnął brzegi Berezyny. Pod naciskiem wojsk bolszewickich, Adamski jako tymczasowy d-ca III Brygady pozostał wówczas na bagnistych terenach nad Ptyczą i Oressą. Od listopada został d-cą III Brygady 2. Dywizji Litewsko-Białoruskiej.
W czasie lipcowej ofensywy 1920 r. 2 DLB znalazła się w krytycznym położeniu przyparta przez bolszewików do granicy polsko-litewskiej. Część oddziałów została rozproszona, część rozbrojona i internowana przez Litwinów. 2 DLB została odtworzona na tyłach. Po tzw. buncie Żeligowskiego III Brygada płk. A. weszła w skład Korpusu Wojsk Litwy Środkowej jako jej 3. Dywizja. Do 09.07.1920 r. obydwa pułki tej dywizji pełniły służbę na polsko-litewskiej linii demarkacyjnej.
W 1920 r. płk Adamski został słuchaczem Centrum Studiów Artyleryjskich. 16.11.1920 r. mianowany kierownikiem Centrum Wyszkolenia Dowództwa Generalnego Okręgu „Łódź”. Obowiązki pełnił do 01.05.1921 r., kiedy to został przeniesiony w stan spoczynku.
26.10.1923 r. awansowany do stopnia generała brygady ze starszeństwem od 01.06.1919 r.
Zmarł 03.09.1926 r. w Warszawie. Pochowany na Powązkach Wojskowych.
Odznaczenia: Order św. Stanisława z Mieczami (kl. 2 i 3), Order św. Anny (kl. 2 i 3) i Order św. Włodzimierza z Mieczami kl. 4.
BIBLIOGRAFIA:
1. Almanach oficerski: pr. zb., Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, Warszawa 1923, Z. 2, s. 6
2. Jagiełło Z.: Piechota Wojska Polskiego 1918-1939, Bellona, Warszawa 2007.
3. Kryska-Karski T., Żurakowski S., Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione, s. 71.
4. Księga chwały piechoty, pr. zb., Warszawa 1992, reprint wydania z 1939 r., s. 312.
5. Notka biogr. w zb. reg. MBP w Węgrowie.
6. Stawecki P., Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa 1994, s. 67.
7. Sudoł T., Działania militarne nad dolnym Sanem i Tanwią 1914 r. – region niżański, WBX Studio Drukarnia, Rzeszów 2015, s. 49.
8. Waligóra B., Zarys historii wojennej 85-go Pułku Strzelców Wileńskich, Warszawa 1928, s. 13.
9. Wojtaszak A., Generalicja Wojska Polskiego 1918-1926, Rytm, Warszawa 2012, wyd. I, s. 347.
10. Zarys historji wojennej 85-go pułku strzelców wileńskich, s. 35-36.
11. https://pl.wikipedia.org/wiki/Edward_Adamski_%28genera%C5%82%29 z dn. 10.03.2016.
Autor: Mariusz Szczupak